René de Buxeuil — het leven van een blinde chansonnier
Chevrier werd geboren in de faubourg Saint-Jacques van Buxeuil — een plaatsnaam die hij later zou opnemen in zijn artiestennaam. Een dag na zijn geboorte werd hij gedoopt in de mooie parochiekerk Saint-Pierre.
Hij bracht een groot deel van zijn jeugd door in de Touraine, meer bepaald in La Haye Descartes. Daar runden zijn ouders vanaf 1890 het Café du Commerce aan de Place de l’Hôtel, tot zij de zaak in 1924 overdroegen.
Op elfjarige leeftijd, in 1892, werd hij per ongeluk in zijn gezicht geraakt met een windbuks. Het ongeluk maakte hem volledig blind. In oktober 1893 begon hij zijn opleiding aan het blindeninstituut Institution Nationale des Jeunes Aveugles in Parijs.
Hij wist al snel wat hij wilde worden: chansonnier. In de cabarets van Montmartre begon hij aan een carrière als zanger en schrijver van maatschappelijk betrokken liederen, vaak met een politieke ondertoon. Zo ontdekte hij ook de wereld van de café-concerten.
Om in zijn levensonderhoud te voorzien, begeleidde hij stomme films op de piano — een opmerkelijke prestatie voor iemand die blind was — en gaf hij zangles. Daarnaast speelde hij zowel piano als klarinet.
In 1906 werd hij voorzitter van de vereniging Auteurs et Compositeurs Aveugles.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog organiseerde hij het Théâtre aux Armées, waarmee hij voor het leger aan het front en in militaire ziekenhuizen optrad. Na de oorlog schreef hij onder meer voor de bekende zangeres Berthe Sylva en het tijdschrift Journal of Success Palace. Eén van zijn bekende composities uit die tijd is De ziel van rozen (L'âme des roses).
Hij richtte zijn eigen muziekschool op, het Conservatoire René de Buxeuil, gevestigd aan de rue du Faubourg Saint-Martin in Parijs.
Aan René de Buxeuil worden maar liefst vijfduizend melodieën toegeschreven. Velen daarvan kenden internationaal succes. Zijn talenten werden erkend met hoge onderscheidingen, waaronder het Croix de Chevalier de la Légion d’Honneur en de Rosette des Palmes Académiques.
Een aandoenlijk liedje uit 1923, dat in Nederland bekend werd door Willy Derby (Willem Frederik Christiaan Dieben, 1886–1944). Tekst en melodie spreken voor zich. [Luister hier.]
Foto: Willy Derby
In dit werk komt het politieke engagement van René de Buxeuil duidelijk naar voren. Wie op zoek gaat naar meer informatie over dit lied, belandt al snel op links-radicale websites. Wij houden het hier bij een stukje muzikale geschiedenis — maar de gelaagdheid van zijn oeuvre is hiermee wel aangetoond.
